Kiedy konsument nie ma prawa odstąpienia od umowy?

Umowa w której cena lub wynagrodzenie zależy od wahań na rynku finansowym, nad którymi przedsiębiorca nie sprawuje kontroli, i które mogą wystąpić przed upływem terminu do odstąpienia od umowy.

W praktyce jest to sytuacja rzadko występująca w handlu elektronicznym. Przykładem może być sprzedaż surowców (np. złota), walut lub innych dóbr notowanych na rynku finansowym.

Przykład: Zakup uncji złota przez Internet. Nie można odstąpić od takiej umowy, ponieważ kilka dni później (a prawo przysługuje nawet do 14 dni!) wartość zakupionej uncji złota może znacząco spaść. W takiej sytuacji, przedsiębiorca poniósłby nieuzasadnioną stratę.

Umowa w której przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji konsumenta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb.

Dotyczy to sprzedaży wszelkich rzeczy, które zostają wykonane zgodnie z wytycznymi kupującego i służą do realizacji jego spersonalizowanych celów. Przepis znajdzie zastosowanie gdy przedsiębiorca wytworzy dla klienta produkt robiony „na miarę”.

Dobrym przykładem może być tutaj stworzenie kuchni na wymiar lub uszycie garnituru specjalnie pod sylwetkę klienta. Odstąpienie jest niemożliwe, gdyż przedsiębiorca nie mógłby takiego produktu sprzedać drugi raz. Wątpliwe jest bowiem, czy znajdzie się kupujący z identyczną potrzebą i takimi samymi preferencjami co do kupowanego towaru.

Umowa w której przedmiotem świadczenia jest rzecz ulegająca szybkiemu zepsuciu lub mająca krótki termin przydatności do użycia.

Konsument nie będzie mógł odstąpić od umowy sprzedaży rzeczy, która szybko się psuje lub jest przydatna do użycia jedynie w ramach niewielkiego przedziału czasowego.

Przykładem takiego towaru będą wszelkiego rodzaju świeże produkty spożywcze. Ich zakup, połączony  z potencjalną możliwością zwrotu w ciągu 14 dni, uniemożliwiałby ich dalsze sprzedanie ze względu na fakt, że ulegną w tym czasie zepsuciu lub znacznie pogorszy się ich jakość.

Umowa w której przedmiotem świadczenia jest rzecz dostarczana w zapieczętowanym opakowaniu, której po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu.

Przewidziany ustawowo zwrot w ciągu 14 dni nie będzie mógł nastąpić także wówczas, gdy mamy do czynienia z otwartym produktem, który został dostarczony w zapieczętowanym opakowaniu. Co to tak naprawdę oznacza? Niemożliwy będzie zwrot np. kosmetyków, które zostały otwarte i wypróbowane.

Okoliczność uzasadniająca powyższe wyłączenie to fakt, że takiego produktu po zwrocie nie dałoby się dalej odsprzedać. Kto bowiem zakupi otwarty i odpakowany krem do rąk, bądź częściowo spożyty syrop?

Umowa w której przedmiotem świadczenia są rzeczy, które po dostarczeniu, ze względu na swój charakter, zostają nierozłącznie połączone z innymi rzeczami.

Ustawodawca ma na myśli sytuacje, gdy zwrot będzie fizycznie niemożliwy. Do wyłączenia zostaną zaliczone produkty, których celem jest pewnego rodzaju połączenie ich z innymi rzeczami, co uniemożliwi ich fizyczne odzyskanie i zwrot.

Przykładem takich produktów mogą być wszelkiego rodzaju farby. Nie jesteśmy w stanie odzyskać farby, którą nałożyliśmy na ścianę lub wykorzystaliśmy do farbowania włosów. Kategorię tych towarów dobrze obrazują także np. przyprawy dodane do potraw, rozcieńczone barwniki lub nałożone lakiery.

Umowa w której przedmiotem świadczenia są napoje alkoholowe, których cena została uzgodniona przy zawarciu umowy sprzedaży, a których dostarczenie może nastąpić dopiero po upływie 30 dni i których wartość zależy od wahań na rynku, nad którymi przedsiębiorca nie ma kontroli.

Mowa tutaj o wyjątkowych produktach alkoholowych. Przy produkcji np. wykwintnego wina, duży wpływ na cenę końcową ma jego finalna jakość. Ta z kolei zależy od masy innych czynników, występujących podczas produkcji. Cena butelki produktu z danego rocznika, wyprodukowanego przez konkretnego producenta, może zależeć od spekulacji czy wahań rynkowych. Podobnie jak w przypadku opisanego w punkcie drugim, tak i tutaj przedsiębiorca nie ma wpływu na wartość rynkową swojego produktu. Odstąpienie od umowy w przedmiocie sprzedaży takiego towaru będzie więc niemożliwe.

Umowa w której konsument wyraźnie żądał, aby przedsiębiorca do niego przyjechał w celu dokonania pilnej naprawy lub konserwacji; jeżeli przedsiębiorca świadczy dodatkowo inne usługi niż te, których wykonania konsument żądał, lub dostarcza rzeczy inne niż części zamienne niezbędne do wykonania naprawy lub konserwacji, prawo odstąpienia od umowy przysługuje konsumentowi w odniesieniu do dodatkowych usług lub rzeczy.

Może zdarzyć się, że będziemy potrzebować pomocy fachowca. Niespodziewana usterka w domu, wymagająca natychmiastowej naprawy, będzie wiązać się z koniecznością zlecenia pilnej usługi w zakresie jej usunięcia. Gdy konsument zażąda przyjazdu np. „złotej rączki”, nie będzie mógł odstąpić od umowy w zakresie, którym objęte zostało zlecenie.

Umowa w której przedmiotem świadczenia są nagrania dźwiękowe lub wizualne albo programy komputerowe dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu.

Ściągnięcie folii zabezpieczającej z opakowania płyty CD lub DVD, spowoduje utratę możliwości odstąpienia od umowy sprzedaży tego produktu. Ma to związek z faktem, iż po odpakowaniu płyty uzyskujemy możliwość skopiowania jej zawartości. Wskazany przepis zabezpiecza przed praktykami, w ramach których możliwy byłby zakup np. płyt z muzyką, skopiowanie ich, a następnie oddanie do sklepu bez ponoszenia kosztów. Nic natomiast nie stoi na przeszkodzie by zwrócić płytę, która nie została odpakowana i w dalszym ciągu znajduje się np. w folii.

Umowa o dostarczanie treści cyfrowych, które nie są zapisane na nośniku materialnym, jeżeli spełnianie świadczenia rozpoczęło się za wyraźną zgodą konsumenta przed upływem terminu do odstąpienia od umowy i po poinformowaniu go przez przedsiębiorcę o utracie prawa odstąpienia od umowy.

Dotyczy umów, w ramach których sprzedawca przesyła konsumentowi pliki w formie niematerialnej. Precyzując, dotyczy to przesyłania np. gier, muzyki lub filmów za pośrednictwem sieci – poprzez wiadomość e-mail lub udostępniając możliwość pobrania danych zasobów.

Umowa o dostarczanie dzienników, periodyków lub czasopism, z wyjątkiem umowy o prenumeratę.

Wyłącznie podobne do przypadku z numeru 9. W momencie kiedy otrzymamy zamówione czasopismo czy gazetę, będziemy mieli możliwość zapoznania się z jej treścią. Ustawodawca nie dopuszcza do sytuacji, w której możliwe byłoby zamówienie np. czasopisma, przeczytanie go w ciągu 14 dni, po czym zwrócenie sprzedawcy z powrotem.

Nie dotyczy to jednak umów o prenumeratę. Od takiej umowy będziemy mogli odstąpić, jednakże tylko w zakresie, który do chwili odstąpienia wciąż nie został zrealizowany. Oznacza to, że konsument będzie musiał ponieść koszt czasopism, które w ramach umowy już otrzymał

Umowa zawarta w drodze aukcji

Jak podaje definicja zawarta w ustawie, aukcja publiczna to „sposób zawarcia umowy polegający na składaniu organizatorowi aukcji w ramach przejrzystej procedury konkurencyjnych ofert przez konsumentów, którzy w niej fizycznie uczestniczą lub mogą uczestniczyć”.

W praktyce, przepis ten pozwala zabezpieczyć proces zawierania umów w drodze licytacji. Gdyby istniała możliwość odstąpienia od umowy zawartej w drodze aukcji publicznej, jeden z uczestników mógłby zablokować możliwość jej wygrania pozostałym, a następnie od umowy odstąpić.

Warto zaznaczyć, że przepis ten nie dotyczy portali aukcyjnych, takich jak np. Allegro czy eBay. Sytuację precyzuje Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który podaje, że definicja aukcji publicznej „nie obejmuje aukcji odbywających się za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość (np. w Internecie, na specjalnych portalach aukcyjnych), które nie wymagają fizycznej obecności uczestników”. W dalszym ciągu można więc odstąpić od umowy sprzedaży wylicytowanego produktu… oczywiście o ile nie wchodzi on w zakres pozostałych wyłączeń.