czy-przedsiebiorca-moze-byc-konsumentem

Czy przedsiębiorca może być konsumentem?

Kategorie: Prawa konsumenta, Prawo e-commerce Tagi: , ,

Ustalenie, czy umowa zawierana jest przez konsumenta może znacząco wpłynąć na kształtowanie się praw i obowiązków obejmujących obie strony transakcji. Konsumenci zostali bowiem objęci podwyższonym stopniem ochrony prawnej. Istnieje domniemanie, że konsument jest podmiotem „słabszym” w obrocie gospodarczym, stąd należą mu się specjalne uprawnienia, jak np. niezależne prawo odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni. Przedsiębiorca natomiast, jako strona profesjonalna, nie ma możliwości skorzystania ze wszystkich narzędzi ochrony prawnej przewidzianych dla konsumentów. Należy o tym pamiętać, podejmując decyzje zakupowe.

W rozstrzygnięciu pomocne okazują się definicje przedsiębiorcy i konsumenta, zawarte w kodeksie cywilnym. Ale czy oba te pojęcia są zawsze rozłączne?

Kim jest konsument?

W świetle przepisów: „za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową”.

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie (wyrok z dnia 28 kwietnia 2015 r., sygn. akt: VI ACa 775/14): „Definicja konsumenta dająca się wyinterpretować z art. 22(1) k.c. zawiera cztery elementy. Po pierwsze, konsumentem może być tylko osoba fizyczna, po drugie, musi ona dokonywać czynności prawnej, po trzecie, czynność ta pozostaje w określonej relacji z rolą społeczną tej osoby, a po czwarte, adresatem oświadczenia woli jest przedsiębiorca”.

To, czy dana osoba jest konsumentem podlega ocenie w określonych okolicznościach – nie jest więc to ocena natury ogólnej. Powinna być dokonywana indywidualnie, przy konkretnej czynności prawnej. Co prawda istnieje duża grupa osób, które zawsze będą konsumentami. Mowa tutaj o tych, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej lub zawodowej.

Ocena ta jest już mniej jednoznaczna w przypadku przedsiębiorcy, który jest osobą fizyczną. Może on występować bowiem w obrocie prawnym w dwóch funkcjach:

  1. jako przedsiębiorca
  2. jako konsument.

Przedsiębiorca w świetle prawa

Najpowszechniejsza definicja przedsiębiorcy została zawarta przez ustawodawcę w art. 43 (1) kodeksu cywilnego. Treść przepisu stanowi, że:  „Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.”

Aby wyjaśnić powyższą definicję należy wskazać, że status przedsiębiorcy może przysługiwać:

  1. Osobom fizycznym – przedsiębiorcą może być każdy człowiek, który ma pełną zdolność do czynności prawnych (tzn. zdolność do samodzielnego składania oświadczeń woli wywołujących skutki prawne). W praktyce może więc być to każdy, kto osiągnął pełnoletniość i nie jest ubezwłasnowolniony.
  2. Osobom prawnym – przedsiębiorcą mogą być spółki kapitałowe prawa handlowego (spółka akcyjna i spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) a także inne osoby prawne (np. spółdzielnie).
  3. Jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej – przedsiębiorcy to także spółki osobowe prawa handlowego (spółka jawna, partnerska, czy komandytowa).

Kto dokonuje zakupu?

Jak doskonale widać, oba pojęcia mogą się zazębiać w przypadku osób fizycznych. Podmiot prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą lub działalność w ramach spółki cywilnej (a więc jako osoba fizyczna), może dokonać zakupu zarówno jako przedsiębiorca jak i konsument.

Znaczenie ma tutaj cel w jakim umowa jest zawierana.

Zawsze tam, gdzie zawarcie transakcji ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, będzie ona traktowana jako dokonana przez przedsiębiorcę – nie będą więc obowiązywać pewne uprawnienia przewidziane wyłącznie dla konsumentów.

Przykład

Pan Piotr jest przedsiębiorcą prowadzącym niewielki sklep meblowy. Czy kupując zestaw mebli wypoczynkowych przez Internet, będzie traktowany jak przedsiębiorca czy konsument?

Zwracamy uwagę na cel zawarcia umowy sprzedaży.

Jeżeli Pan Piotr dokona zakupu mebli, żądając wystawienia faktury na firmę, a następnie wstawi meble do sprzedaży w swoim sklepie – wtedy będzie traktowany jak przedsiębiorca.

Jeżeli meble kupione przez Pana Pawła stanowić będą prezent dla żony z okazji rocznicy ślubu, zakup nie będzie miał związku z jego działalnością gospodarczą, zostanie dokonany przez osobę prywatną – należy go uznać za konsumenta.

Zobacz również

  • znaki-ochronneZnaki ochronne ®, ©, TM, SM – co oznaczają?
    W obrocie gospodarczym możemy spotkać się z wykorzystywaniem przez przedsiębiorców kilku różnych oznaczeń, umieszczanych zazwyczaj obok logotypu, nazwy firmy lub marki produktu. Jakie korzyści wynikają z ich używania? Czy każdy może użyć tych oznaczeń w odniesieniu do swojego znaku towarowego? Czym się różnią od siebie najpopularniejsze oznaczenia …
  • odstapienie-od-umowyKiedy konsument nie ma prawa odstąpienia od umowy?
    Konsument dokonujący zakupu na odległość, ma często możliwość odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni od otrzymania towaru, bez podania przyczyny. Prawo to zostało przyznane konsumentom w celu umożliwienia im zapoznania się z towarem kupionym przez Internet, w taki sam sposób, w jaki mogliby zrobić to w sklepie stacjonarnym. W przypadku gdy produkt nie …
  • 7-2-410x25010 wskazówek dla administratorów – jak stosować R…
    Po analizie skarg i pytań, które w pierwszym półroczu stosowania Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2016/679 (ogólne rozporządzenie o ochronie danych – dalej RODO) spłynęły do Urzędu Ochrony Danych Osobowych, organ nadzorczy wydał 10 wskazówek dla administratorów pomocnych w stosowaniu RODO na co dzień. Jego treść opublikowano na …

Darmowy biuletyn
i praktyczny przewodnik dla e-przedsiębiorcy

Dodaj komentarz